Τα στραπάτσα γίνονται μαθήματα. Ο σεισμός σου μαθαίνει να χτίζεις σωστά, η δυνατή βροχή να μην μπαζώνεις ρεματιές, να μην καις δάση. Ο ιός covid-19 να ψάχνεις εναλλακτικούς τρόπους να συνεχίσεις τη ζωή.
Στα σχολεία κλείνουμε πάνω από μήνα παρέα με την ‘εξ αποστάσεως εκπαίδευση’, που, με όλα της τα προβλήματα, λειτουργεί σαν υποκατάστατο. Όχι βέβαια του σχολείου, αλλά του μαθήματος που διδάσκουμε κανονικά εκεί. Διότι σχολείο δεν σημαίνει μόνο μάθημα, σημαίνει πολλά άλλα πράγματα, τα οποία είναι αναντικατάστατα για τα παιδιά και δεν γίνονται εκ του μακρόθεν.
Δεν συγκρίνω λοιπόν το τηλεμάθημα με την εκπαίδευση, αλλά μόνο με το παραδοσιακό ενδοσχολικό μάθημα και δυστυχώς προτιμάω το πρώτο. Και λέω ‘δυστυχώς’, διότι αν τα σχολεία μας διέθεταν τα στοιχειώδη για ένα ήρεμο και λειτουργικό 45λεπτο, κάθε τέτοια σύγκριση θα φάνταζε τελείως παράλογη.
Κι όμως… πρόσφατα μαθητές μου είπαν πως ‘τώρα τα καταλαβαίνω καλύτερα’ και ειλικρινά ανατρίχιασα. Διότι οι συγκεκριμένοι είναι από τα σχετικά λίγα παιδιά που έρχονται στο ΕΠΑ.Λ (και) για να μάθουν γράμματα. Που σημαίνει ότι (και) αυτά έχουν πρόβλημα όταν το μάθημα γίνεται στο σχολείο.
Γιατί όμως; Διότι απλούστατα οι ‘σχολικές μονάδες’ δεν είναι ο ιδανικός τόπος μάθησης, κι όχι μόνο για γράμματα, αλλά και για πολλά ακόμη χρήσιμα και ουσιώδη, όπως το καλό γούστο, η ομορφιά, ο πολιτισμός. Απαριθμώ τους σημαντικότερους λόγους που συμβαίνει αυτό:
1. Οι Σχολικές Μονάδες συνήθως δεν είναι ένα Σχολείο. Είναι ένα συνονθύλευμα πρωινών, απογευματινών, εσπερινών και λοιπών εκπαιδευτικών μονάδων. Τα κτίρια, ακόμα κι όταν είναι αντισεισμικά, δεν είναι κατάλληλα για παιδιά. Τα τσιμέντα και τα λυόμενα, τα πολλά κάγκελα, οι απαράδεκτες τουαλέτες και τα αφιλόξενα προαύλια διδάσκουν ένα κακό καθημερινό μάθημα.
2. Αν περπατήσετε κοντά σε σχολείο θα ακούσετε το χαρακτηριστικό βουητό ενός ‘μελισσιού’. Τα σχολεία έχουν φασαρία και καλά κάνουν. Τα παιδιά είναι ζωντανά, ευτυχώς, τα ηλεκτρονικά και οι οθόνες δεν τα έκαναν (ακόμη) ζόμπι. Το πρόβλημα ξεκινάει από την λάθος χωροθέτηση των σχολικών δραστηριοτήτων (κανονικά αλλού είναι οι τάξεις ή η βιβλιοθήκη και αλλού οι αθλοπαιδιές, το κυλικείο και τα σημεία που υπάρχει θόρυβος)
3. Λείπει χώρος γενικά. Πρόσφατα επικεντρώθηκε η συζήτηση στον μέγιστο αριθμό παιδιών ανά αίθουσα, αλλά δεν είναι το μόνο θέμα. Έλλειψη χώρου υπάρχει και εκτός αιθουσών, δυστυχώς. Αρκετά σχολικά προαύλια θυμίζουν έντονα χώρους προαυλισμού φυλακών.
4. Πέραν του θορύβου, υπάρχουν κι άλλες ενοχλήσεις στο πραγματικό σχολείο. ‘Σύλλογοι’ σε ώρα μαθήματος, ‘15μελές’ επίσης, ‘ενημέρωση ΕΛΜΕ’. Παιδιά άλλων τάξεων που δεν διορίστηκε ακόμα ο καθηγητής τους γυρίζουν έξω θορυβώντας, ακούγονται δυνατοί θόρυβοι από διπλανές τάξεις ή από τον δρόμο, κλπ. Όλα αυτά δυσκολεύουν την επίτευξη συνθηκών ηρεμίας που τόσο αναζητά ένα αληθινό μάθημα.
5. Τα πολλά παιδιά σε μια μικρή και ακατάλληλη τάξη. Ο θλιβερός εξοπλισμός του μαυροπίνακα, άντε του λευκού πίνακα με μαρκαδόρους που τον αντικατέστησε τον 21ο αιώνα. Από τις πέντε ανθρώπινες αισθήσεις, η εκπαίδευση επιμένει ακόμα σχεδόν αποκλειστικά να χρησιμοποιεί μόνο την ακοή. Μπορείς να περιγράφεις πχ για ώρες ‘τι είναι μια βίδα’, αλλά αν μπορείς να δείξεις εικόνες και βίντεο, το παιδί θα καταλάβει καλύτερα. Προσωπικά δίνω στους μαθητές αληθινές βίδες και μαθαίνουν και με την αφή, αλλά ένα σχολείο δεν μπορεί να τα έχει όλα… Τα έχει το ίντερνετ, και χρειάζεσαι το λάπτοπ σου, μια τηλεόραση και ένα καλώδιο δικτύου. Φτηνά πράγματα.
Στο ερώτημα ‘μάθημα ή τηλεμάθημα’, απαντώ αμφότερα. Το αληθινό μάθημα μέσα στο σχολείο πρέπει να αναβαθμιστεί, δηλαδή να καλυτερέψει το ίδιο το σχολείο. Χρήματα, ναι, χρειάζονται, αλλά όχι μόνο. Μπορούν να γίνουν βελτιώσεις που δεν απαιτούν εκατομμύρια. Όσο για το τηλεμάθημα, αυτό δεν πρέπει να ξεχαστεί, αντίθετα, προσφέρεται για ενισχυτική διδασκαλία σε παιδιά που δεν πληρώνουν φροντιστήρια, πιθανόν και για ‘πάρε-δώσε’ εργασιών και δραστηριοτήτων.
Είπα στην αρχή πως τα στραπάτσα γίνονται μαθήματα. Έπρεπε να πω ‘όταν γίνονται’. Εύχομαι αυτό το τελευταίο με τον covid-19 να πιάσει τόπο. Να γίνει μάθημα.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου